Het overschaduwde compositietalent van Clara Schumann

Ditmaal aandacht voor een van de zeldzame vrouwelijke componisten uit de geschiedenis. De Duitse componiste en pianiste Clara Schumann (1819-1896) was – zoals de naam al doet vermoeden – getrouwd met de Duitse componist/dirigent/pianist Robert Schumann (1810-1856), die ze reeds op jeugdige leeftijd leerde kennen. Ze zouden samen acht kinderen krijgen. Later, toen Robert suïcidale neigingen kreeg als gevolg van ernstige (gehoor)hallucinaties en daarom opgenomen moest worden in een inrichting, kwam de Duitse componist/dirigent/pianist Johannes Brahms (1833-1897), een gemeenschappelijke vriend van het echtpaar, Clara en haar gezin ondersteunen. Brahms adoreerde Clara al jaren. Het schijnt dat ze met hem uiteindelijk een meer dan vriendschappelijke relatie onderhield.

Muzikale begaafdheid

Clara’s vader, Friedrich Wieck, was pianopedagoog en onderwierp zijn dochter reeds op zeer jonge leeftijd aan zijn intensieve pianolessen omdat hij zag dat zij zeer getalenteerd was. Ook gaf hij pianolessen aan andere jeugdige pianisten, waaronder Robert Schumann. Op negenjarige leeftijd gaf Clara haar eerste pianoconcert. Ook begon ze reeds in haar jeugdjaren te componeren: haar eerste opus ‘Quatre Polonaises pour le Pianoforte’ dateert uit 1829/1830. In de jaren die volgden componeerde ze met regelmaat talloze muziekstukken, waarvan helaas ook een aantal composities verloren zijn gegaan. Nadat haar man Robert was overleden besloot Clara op 36-jarige leeftijd om te stoppen met haar werk als componiste. Wel ging ze door met het geven van pianoconcerten.

Ten onrechte in de schaduw van haar man

Als componiste had Clara Schumann het niet makkelijk. Omdat ze een vrouw was werd ze als componist niet serieus genomen, terwijl haar composities in die tijd veelvuldiger werden uitgevoerd dan die van haar man. Er werd zelfs (abusievelijk) gesuggereerd dat de muziekstukken van Clara eigenlijk gecomponeerd waren door haar man. Omdat Clara als tweederangs componist beschouwd werd, heeft ze haar werk als toonkunstenaar helaas voortijdig neergelegd.